PAZARCIK
TARİHİ
İlçe 1877 yılında kurulmuştur. 1941 yılına kadar Gaziantep iline bağlı olarak kalmıştır. Bundan sonra Gaziantep´ten ayrılarak Kahramanmaraş´a bağlanmış ve Bağdınısağır adı ile bilinen yukarı Pazarcık´ın 3 kilometre batısındaki bugünkü yerine nakledilmiştir.
COĞRAFİ DURUMU
Pazarcık ilçesi Ganidağı eteklerinde kurulmuştur. İl merkezine 48 kilometre mesafededir. Kuzeyinde Çağlayancerit, doğusunda Gölbaşı, Besni ve Araban ilçeleri, güneyinde Gaziantep ili ile Yavuzeli ve İslahiye ilçeleri, batıda Kahramanmaraş ili ve Türkoğlu ilçesi ile çevrilidir. En büyük akarsuyu Aksu olup, üzerinde Kartalkaya Barajı kurulmuştur.
İKLİMİ
Akdeniz iklimi hüküm sürer. Yozları sıcak ve kurak, kışlan ılık ve yağışlıdır.
TURİZM FAALİYETLERİ
Kültürel faaliyetler olarak, Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü yöre halkına; halk oyunları, el sanatları ve müzik etkinlikleri gibi kurslar düzenlemektedir. Turizm potansiyeli yüksek değildir. Kartalkaya Barajı ve Aksu Çayı çevresi yöre halkı için önemli bir rekreasyon alanıdır.
ULAŞIM
Pazarcık ilçesi Kahramanmaraş, Adana ve Gaziantep´ten gelen ve Adıyaman, Malatya istikametine uzanan karayolunun üzerinde yer almaktadır. Her zaman her yere ulaşım imkanı mevcuttur. Köyler ile bağlantısı kolayca yapılabilir. Ayrıca Haydarpaşa´dan başlayıp Doğu Anadolu´ya uzanan demiryolu da ilçeden geçer.
ÇEVRE ÇEKİCİLİKLERİ
Tur olanakları fazla bulunmamaktadır. Pazarcık ilçesi Hititler, Bizans ve Abbasi devletlerinin egemenliğinde kalmış bir yöredir. İlçenin güneyinde Gözlügöl mevkiinde Evri Kasabası, Turunçlu Köyü mevkiilerinde Bizanslar´dan kalma çok miktarda sarnıçlar ve mezar stelleri mevcuttur. Bozlar Köyü civarı Abbasiler´den kalma sur kalıntıları ile çevrilidir. Aksu çayı kıyısındaki Şallıuşağı Köyü mevkiinde yine Abbasiler´den kalma kale halen ayakta durmaktadır.
TARİHİ VE KÜLTÜREL DEĞERLER
Turunçlu Köyü kalıntıları: Bu vadideki yapılar, mezar şapelleri, ev kalıntıları ve su sarnıçlarından oluşmaktadır.
Mezar Şapelleri: Birinci şapelin giriş alınlığı üstündeki kaya kabartmada yanyana bir kadın ve bir erkek görülmektedir, yanlarda birer sütun altta da basamaklar vardır. Kapıdan yanlara ve derinliğine genişleyen şapele girilir. Şapelin yan duvarlarında birer, ön duvarında iki niş oyulmuştur. Girişin yanlarında, küçük nişler halinde kandillikler yapılmıştır. Şapel bezemesizdir. Daha yakın görünümlü olan ikinci şapelin planı da aynısıdır.
Ev Kalıntıları: Mezar şapellerin kuzeyindedir. Bitişik evlerin duvarları ortaksa da aralarında geçiş yeri yoktur. Evlerin arka duvarları kayadır. Bazalttan kare planlı yapılan evler harçsızdır.
Su Sarnıçları: Evlerin 100 metre ilerisinde 10 sarnıç saptanmıştır. Birbirlerine çok yakın yapılmış olan sarnıçların bir bölümü günümüze değin kullanılmıştır. Tüm yapılar Geç ve Erken Bizans dönemlerine aittir.
Ufacıklı Köyü Kalıntıları:Üç şapel kalıntısı sağlamdır.
l. Numaralı Mezar Şapeli: Şapelin yan duvarlarına ikişer. Girişin karşısına bir niş açılmıştır. Köşeler yivli kabartma yarım sütunlarla bezelidir. Akanstus yaprakları, sütun başlıkları Bizans sanatının belirgin öğeleridir.
II. Numaralı Mezar Şapeli: Öbürlerinden daha geniştir. En son oda altıgen planlıdır. Burada da köşelerde sütunlar vardır. Öbürlerinden farklı olarak bu mezar şapelinde bir pencere açılmıştır.
III. Numaralı Mezar Şapeli: Öbür yapılarla aynı plandadır. Giriş açıklığındaki kartal kabartması dikkati çeker. Bu mezar şapelleri de Geç Roma ya da Erken Bizans dönemlerine aittir.
Ardıl Köyü Camii:Yazıtından 1574´de Molla Ali bin-il Haç´ın yaptırdığı bilinmektedir. Kesme taştan yapı, dört nefli olup, ahşap çatılıdır. Güney doğusundaki kare tabanlı silindirik minarenin şerefeden yukarısı yenidir.