Kahramanmaraş?ın Karamaraşmevkiinde Romalılar!
2007 yılında Kahramanmaraş?ın Dulkadiroğulları Mahallesinde, 2 katlı birevin alt katında pırıl pırıl görüntüsüyle 21. yüzyıla merhaba dedi Roma, Germenicia. Evin üstkatında Kahramanmaraşlı aile yaşamını sürdürürken alt katında Germenicia sakinleri mozaikler üzerinde devam ediyorlardı yaşamlarına, kimi zamanavlanarak, kimi zaman resim yaparak, kimi zaman da hayvanlarını besleyerek?
KeşifSüreci
Uludağ Üniversitesi Mozaik Araştırmaları Merkezi Raporu?nagöre bulunan mozaikler Geç Roma/ErkenBizans Dönemi Antik Germenicia Kentine ait yamaç villalarının tabanlarınıoluşturuyor. Bölgede bulunan yaklaşık 100 tarihi yamaç villasının databanlarını bu mozaiklerin donattığı tahmin edilmekte ve çalışmalar devametmektedir. Şu ana kadar Merkez Karamaraş Mevkii?nde (Dulkadiroğlu, Bağlarbaşı,Namık Kemal ve Şeyhadil Mahalleleri), Adana Kültür ve Tabiat VarlıklarınıKoruma Bölge Kurulu tarafından 2010 yılı başında 3. Derece Arkeolojik Sit Alanıolarak tescil edilmiştir.2010 yılı sonunda yapılan kazı çalışmaları neticesindebulunan mozaik tabakası tümüyle ortaya çıkarılmıştır.
Medeniyetler Geçidi: Maraş
İlk çağlardan bugünedek tarihine sahip çıkan bir kent burası! Kahramanmaraş Kentinin tarihçesiniTekir Kasabası Yukarı Döngel Köyündeki Direkli Mağarası kazıları ile MÖ14.000lim yıllar olan Paleolitik Döneme kadar indirgemek mümkün. Yazılıbelgelerde ise Maraş adını ilk kez Asur kralı 2. Sargon (MÖ. 722-705) ?unyıllıklarında görmekteyiz. Bu belgelerde geçen Marqasi?nin Maraş adının kaynağıolarak düşünülmektedir. Sargon, bu şehri Ceyhan nehri etrafında kurulmuş olanGurgum Krallığı?ndan sefer sonucu almıştır. Marqasi?nin bugünkü Maraş olduğunukanıtı ise Geç Hitit Dönemi Mezar Stellerinin Maraş?ta bulunmasıdır. Suriye,Mezopotamya ve Anadoluyu birbirine bağlaması yönüyle ticaret açısından kilitbir nokta olan bu kent tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış veMarkasi, Marasion, Margaji, Marah, Marrasion, Mer?aş, Germenicia ve Maraj gibiisimlerle anılmıştır.
İzledikleri yayılmacıpolitikaları doğrultusunda tüm Akdeniz?i ve Anadolu?yu egemenliği altınaalmıştır Roma. Maraş, dönemin imparatoru Gaius Caesar Germanicus?un adınıalmıştır. Antik haritalar bu bilgiyi doğrulasa da bugüne dek bu bilgiye kanıtoluşturacak herhangi bir belge bulunamamıştır, ta ki mozaik tabanları dek.Dulkadiroğulları?ndaki o evin tabanı günlerce kazılmış, mozaiklere ulaşılmış vetam kesilip satılacak iken duyarlı bir vatandaş tarafından müzeye ihbaredilmiştir. İlk mozaik bir ağacın üzerindeki kuşu avlamaya çalışan birRomalı?nın tasviridir. (Müze Müdürü, Ayşe Ersoy) Kahramanmaraş MüzesiBaşkanlığında 2009 yılının aralık ayında kurtarma çalışmaları yapılmış veGermenicia hayata gözlerini yeniden açmıştır.
MozaiklerHakkında
Kahramanmaraş Germenicia mozaikleri aynı dönemin eserleriolan İzmir Efes Antik kenti ile Gaziantep Zeugma Antik Kenti?nde bulunanmozaiklerle aynı özellikleri göstermektedir.(Kahramanmaraş İl Kültür ve TurizmMüdürü, Seydi Küçükdağlı). Ancak Germenicia mozaiklerinin çağdaşlarına göredaha kaliteli olduğu su götürmez bir gerçek(Uludağ Üniversitesi MozaikAraştırma Raporu).Mozaikler, dönemin mozaik sanatçılarının doğada bulunankırmızı, siyah, yeşil, beyaz gibi rengarek çakıl taşlarını nasıl da özenleişlediklerinin kanıtı gibi. Mozaikler yapılırken gösterilen bu özen sanırımmozaiklerin bugüne nasıl bu denli ihtişamını koruyarak geldiğinin de yanıtıdır.Mozaiklerdeki ana tema mitoloji, aristokrasi ve dinsel öğelerden ziyade günlükyaşamdır. Bulunan mozaikler o dönemin insanlarının nasıl evlerde yaşadıkları,ne giydikleri, neyle beslendikleri, ne gibi hayvanlara aşina olduklarını, hangibitkilerin doğaya hakim olduğunu gözlerönüne sermiştir. Şöyle ki Mozaikte Romalı giysilerle 3 avcı,2 katlı villalar,avladıkları hayvanları ve villaların üzerinde kime ait olduğunu belirten Grekçeifadeler görülmektedir. Ve bence tarihin kitaplarda okuduğumuz ?savaşyaptık, kaybettik, tekrar savaştık,kazandık? gibi kalıplardan ziyade olmadığını gösteren, bize Roma?yı yaşatan buşeyler taş parçasından, mozaikten, tarihi eserden çok daha öte.
MozaiklerdenÖrnekler
Gökçe Dinler
Boğaziçi Üniversitesi / Psikoloji