1916 yılındaimzalanan Sykes-Picot Anlaşması ile Maraş,Antep, Urfa ve civarı İngilizlere, Musulise Fransızlara bırakılıyordu. Ancak Büyük Britanya Musul'dakipetrol kaynakları için Fransa ile 15 Eylül 1919'da Suriye İtilafnamesini kabuletti. Buna göre:Musul İngilizlere,Maraş Antep ve Urfa civarı Fransızlara bırakıldı.İngiliz döneminde pek de önemli bir olay yaşanmadı. Asıl olaylar Fransızlardöneminde yaşandı.Maraş halkıFransızlar ve onların silahlandırdığı Ermenilere karşı koyarak büyük biryiğitlik örneği gösterdi.
Bu büyükdirenişin ilk kıvılcımları 31 Ekim 1919 da Sütçü İmam olayı ile başladı..Ermeni-Fransız Lejyon askerlerin Uzunoluk Hamamı'ndan çıkan peçeli Türkkadınlarına el uzatmaları sonucunda ayaklanan Türkler Ermeni-Fransızlarasaldırmaya çalışsa da Ermeni-Fransız askerler, olaya müdahale etmek isteyenÇakmakçı Sait'i yaraladı. Sütçü İmam'ın da karşılık vererek Ermeni-Fransızlejyonerlere kurşun atmasından sonra kısa süreli bir arbede yaşandı.Böylelikle Maraş'ta MilliMücadele adına ilk kurşun atılmışoldu.Daha sonra 27 Kasım 1919 da Agop Hırlakyan'ın evinde Fransız komutanı içinbir dans tertiplenir. Komutan bir ermeni kızı dansa davet eder.Ermeni kız bununüzerine ''Sizinle dans etmekten mazurum.Çünkü kalede türk bayrağı dalgalandığısürece kendimi esarette hissediyorum'' der ve teklifi reddeder.Bunun üzerinekaledeki Türk bayrağı indirilir.Suçsuz insanların öldürülmesi ileri gelenlerintutuklanmasına bi de bu olay eklenince Maraşhalkı çileden çıkar.Cuma günü hutbe veren Ulu Cami imamı Rıdvan Hoca''Kalesinde bayrağı dalgalanmayan yerde cuma namazı kılınmaz'' dedi.Onun busözü halkı Fransızlara karşı harekete geçirdi.Kaleye saldıran maraş halkıaskerleri etkisiz hale getirip bayrağı tekrar kaleye dikti.Böylece şehrin heryanında meydana gelen savaş çıktı.Maraşlılarkendi imkanlarını zorlayarak yılmadan karşı koydu .Erkek-kadın,genç-yaşlıdemeden düşmana saldırdı.Ben kadınım demeden savaşa koşan Senem Ayşe ,düşmanailk kurşunu atan Sütçü İmam,gardaşımın yüreğine tokmak vurmam diyen AbdalHalil,Çakmakçı Sait,Zeki Karakız,MıllışNuri,Yörük Selim ,Şehit evliya,Arslan Bey adı duyulduk duyulmadık tüm Maraş halkı 7 den 70´e silaha sarılarak tek yürektek bilek halinde bütün mevcudiyetini ortaya koydu.
Fransız ve Ermeniler; Kahramanmaraşlılar'ınvatanından, milletinden, namusundan, bayrağından, dininden, kutsal kitabındanhiçbir zaman taviz vermeyen, örf adet ve geleneklerine sıkı sıkıya bağlı birtoplum olduğunu anladı.
11 Şubat 1920 gecesi Fransızlar ve Ermeniler,Kahramanmaraşlılar'ın bu durumlannı bildikleri için birden ateş keserek kaçmahazırlığı yaptılar. Aynı gece kim tarafından ateşe verildiği henüz kesin olarakbilinmemekle birlikte, Fransız askeri kışlası yanmaya başladı. Bununla birlikteiçindeki cephaneler de ateş alarak yanmaya ve patlamaya başladı. Gece yarısıapar topar kaçmaya başladılar. Bu sırada Kahramanmaraşlılar da ışıklarısöndürerek heran bir baskın olabileceğini düşünüyorlardı.
Nitekim, geceleyinsabaha karşı Fransız ve Ermeniler, bazı evleri ateşe vererek kaçmayabaşladılar. Bunun üzerine bıçağını, baltasını, tabancasını, kazma ve küreğinikapan Kahramanmaraşlılar bunların peşlerini bırakmadılar.
12 Şubat 1920 günü sabaha karşı, şehir Fransızlar'dan veErmeniler'den tamamen temizlendi. Fransızlar İslahiye'ye kadar kaçtılar.Kaçamayan ve yakalanan 100 civarındaki Ermeni ve Fransız da Türkler tarafındanesir edildiler.
22 gün 22 gecesüren Kahramanmaraş Kurtuluş Savaşı 12 Şubat 1920 günü sabah namazı sularındaresmen sona erdi. Artık savaş bitmişti. Bütün Kahramanmaraşlılar ve civarköylerden gelen binlerce vatansever, cefakar Kahraman-Gaziler sabahın erkensaatlerinde şehrin merkezine toplanarak, sevinç gözyaşları içinde birbirlerinesarıldılar. Kucaklaştılar.Ama sadece Maraşıkurtarmayla bitmiyordu iş.Çevre illerde hala düşmanlar gezmekteydi.Bu büyükkahramanlar burada kalıp sefa süremezdi oralara gidip kardeşlerine yardımettiler.
Bu kahramanlıktansonra Mustafa Kemal Atatürk ve KazımKarabekir telgraf çekerek tebriklerini ve sevinçlerini bildirmişlerdir.Dahasonra bir madalya verilmek istenmiş ve tüm halkın bu madalyayı hakettiğidüşünülerek madalya tüm şehre layık görülmüştür.
Kahramanmaraş KurtuluşSavaşı sırasında Fransız işgalcilere karşı verdiği yerel mücadeleden dolayı TBMMtarafından İstiklal Madalyasıverilen tek ildir. Yine bu kararla Maraşolan eski adı, Kahramanmaraş olarak değiştirilmiştir.
İbrahim ARIK
· KAYNAKÇA:^http://www.mizahcafe.com/835/maras-savunmasi
^http://www.elbistan.bel.tr/tarihce.asp
· ^ http://www.trforumuz.biz/milli-mucadelede-maras-savunmasi-t5453.html
· http://www.kurtulussavasi.org/asphtm/guneycephesi.php
· k - maras . com