Bayramlar
Kahramanmaraş?tabayramların ayrı bir yeri vardır. Bir kaç gün öncesinden hazırlıklara başlanır.Çörek, hoşaf pişirilir. Eller kınalanır, sabah erkenden kalkılır. Sabahnamazıyla hayata başlanır. En güzel aşama misafir bekleme aşamasıdır. Misafirağırlandıktan sonra yeni ve en güzel elbiseler giyilir. Büyüklerin elleriöpülmeye gidilir. Harçlıklar alınır çocuklar şeker yemekten komalık halinegelir nerdeyse=) İNSAN O AN AİLENİN KIYMETİNİ ANLAR. SEVDİKLERİNLE BİRLİKTEKAHRAMAN KENTTE BAYRAM BİR BAŞKA GÜZELDİR;)
Nazarlıklar
İnsanlar eskiden beri kötügözlerin iyi nesnelere dokunup zarar vereceğine inanmış, korunmak için çareleraramışlardır. Biz Maraşlılarda bu konuda çok hassasızdır. Hem çok inanır hem deçok farklı çözümler bulmuşuzdur. Bazı kişilerin, özellikle gök(mavi gözlü)gözlülerin nazarından korku duyanlar çoktur. Halk arasında, koşan bir atı biledurdurup çatlatacak kadar nazar sahibi kişilerin olduğu söylenir. İşi iyi gideninsanların, gürbüz ve güzel çocukların, görkemli hayvanların hastalık ya daölümlerinin nazara bağlandığı çok olur.(derler ya NAZAR İNSANI MEZARA DEVEYİKAZANA SOKAR) Bu inanış öyle geniştir ki, araba, öküz, inek, bağ - bahçe veekinlere bile nazar değer. Nazar değmemesi için türlü nazarlıklar kullanılır.Bunlardan gök boncuk başta gelir. Diğer nazarlıklardan bazıları şunlardır:
İğde Çekirdeği, Göz Boncuğu,Şap, Yılan Kemiği, Küçük Kaplumbağa Kabuğu, Küçük Çakı, Makas, Karaçalıdalından muska şeklinde kesilmiş bir parça, Hayvan Boynuzu, At Nalı vs.Bunlardan taşınabilecek küçüklükte olanlar çocukların omuzlarına ve beşiklerineasılır.(ÖRNEĞİN; muska içerisinde duaların olduğu yazılmış kâğıt. Hayvanlara ait kafatası, boynuz ve nal gibicisimler göz değeceğinden korkulan dükkân, ev ve benzerlerinin gözlergörülebilecek uygun yerlerine asılır. Ayrıca araba ve görünüşü etkili olanbinaların ön cephelerine "Maşallah" yazılır. Taksilerde, kamyonlarınşoföre yakın yerlerinde gök boncukla birlikte bir parça şap asılı olduğu çokgörülmektedir.
Nazar değdiğine inanılan çocukve büyüklere, nazarın bozulması için şu işlemler yapılır:
1- Bir hocaya okutturulur.(muska yazdırılır ve nazar değen kişininüzerinden çıkarılmaması söylenir.)
2- Ateşe üzerlik atarak çıkan dumanın nazar değenin üstüne gelmesisağlanır.
3-Suya kömür sayılır.(O su nazar değmiş kişiye içirilir)
Düğün Adetleri
Ne acı... Zaman maalesef birçokeski ve güzel geleneklerimizi unutturmuştur. Ama yine de unutulmayan örf veâdetlerimiz oldukça çoktur. Bunlardan biri de bizde ki "Düğün Âdetleri"dir.
Kahramanmaraş'ta yüzyıllardan beri süregelendüğün âdetlerini bugün de her mahallede, her evde ve her mevsimde görebiliriz.Çok eğlenceli güzel günlerdir. Mutlu bir yuvanın kurulabilmesi için gösterilençabalar; kız görme, şerbet, nişan, kına(kaynana geline kına yakılırken kınanıniçerisine altın koyar.) , gelin getirme, düğün, nikâh, gerdek ve el öpmelerdiye özetleyebiliriz.(unutulan bir şey daha vardır o da çiğ köfte günüdür kınagecesi sabahı olur müthiş bir gün;)ailenin büyükleri toplanarak çiğ köfteyoğrulur.(çok acı yapılır.)gençler bir odada diğer fertler bir odada eğlencebaşlar.
Görücü (Kız Görme)
Kahramanmaraş'ta evlenmelerin büyük bir kısmı görücülerin aracılığı ileolur. Aileler oğulları evlenme çağına gelince kız görmeye başlarlar. Aile buişle uğraşmakta gecikirse oğulları bu arzuyu bazı hareketlerle ifade eder.Örneğin; askerden gelmişse nüfus kâğıdını, terhis tezkeresini ailesiningörebileceği yere koyar Burada şu yaygın fıkrayı anlatayım:
Oğulları evlenme çağına gelmiş olan anne ve baba maddî yetersizliktendolayı. Evdeki eşeği ve yaşlı öküzü satıp oğlanı evlendirmeye karar verirler.Konuşmaları kapı aralığından dinleyen genç sabırsızlıkla beklemeye başlar.Fakat günler geçtiği halde ailesinde bir hareket göremeyince sabırsızlanan gençbir gün konuşma arasında, "Hani hiç eşek, öküz lâfını etmiyonuz der=))Ailenin büyükleri ilk önce kıza bakmaya gelir kız ailenin beğenisini kazanırsaoğlan kıza bakmaya getirilir oğlanda kızı beğenirse kız isteme aşamasınageçirilir.(tabi ki kızın düşünceleri çok önemlidir)kızda oğlanı beğendiktensonra onlara acı kahve yapar. Oğlanın kahvesi özel yapılır içerisinde tümbaharat çeşitlerini bulunduran bir kahve türü=) eğer oğlan kahveyi sesçıkarmadan içerse kızdan tam not alır. Oğlan tarafının en büyüğü ALLAHIN EMRİPEYGAMBERİN KAVLİYLE KIZA İSTER. Kızın babası aileyi ve oğlanı araştırdıktansonra eğer aile uygunsa kızına verir. VE NİŞAN, DÜGÜN HAZIRLIKLARINA BAŞLANIR.
Kübra Çelik
İstanbulÜniversitesi Florance Nigtgle hemşirelik 1.sınıf