Kahramanmaraş M.Ö64?te Romalıların eline geçmiştir. Roma imparatoru Gaisus Caesar Agustus Germanicus tarafından şehir inşa edilerekCaiseria Germanicia adı verilmiştir. Ortaçağ tarihçileri şehre RomalılarınGermanicia dediklerini doğrulamaktadır. Ortaçağın Latince Grekçe ve Arapçakaynaklarından Germanicia Antik Kenti Mozaiklerinin Roma dönemine ait olduğuanlaşılmaktadır.
Mozaikler 2007yılında Kahramanmaraş?ta Karamaraş olarak adlandırılan bölgede kaçak kazı yapandefinecilerin birbirlerini ihbar etmesiyle bulunmuştur. Mozaiklerin stil ve işçilikleri incelendiğinde yerleşimtarihinin M.S 4-5.yüzyıllar arası Romadönemine ait olabileceğine işaret edilmektedir. (Prof.Dr.M.ŞAHİN, Valilik06.04.2010 tarih ve 1288 sayılı yazısına cevap, Uludağ Üniversitesi MozaikAraştırma Merkezi Bursa 2010)
Karamaraş?ta farklı yerlerde inşaat temeli çalışmaları esnasında bilinerekya da bilinmeyerek mozaik zeminler tahrip edilmiştir. Evlerin temel çukur kesitlerinin mozaik zeminüzerinde olduğu belirlenmiştir. Bu örnekler Karamaraş bölgesinde yoğun birşekilde mozaik zeminler olduğunu göstermektedir. Özellikle inşaathafriyatlarından çıkan künk, pişmiş toprak tuğlaları, boşaltılmış mozaikzeminler bu konuda önemli dayanak oluşturmaktadır.
Mozaiklerdeki tasvirler iki grupta incelenebilir:
1.Floral( Bitkisel) ve geometrik motiflerden oluşan figürsüzörnekler.
2.Günlük hayattan seçilmiş betimlemelerin yer aldığıkompozisyonlar.
Her ikigrup bir ana pano ile çerçevelenerek kenar bordürleri ile süslenmiştir. Kenarbordürlerinde bitkisel ,hayvansal ve geometrik motifler kullanılmıştır.
Mozaiklerde günlük hayattan seçilmiş betimlemeler bulunmaktadır.Tasvirler arasında avlanma ve tarım faaliyetlerinin gösterildiği örnekler önplana çıkmaktadır. Kompozisyonlarda yer alan binalar dönemin yaşam kalitesihakkında fikir sahibi olmamıza olanak sağlamaktadır. Bütün bu sahnelerdeyer alan figürler dönemin yaşantısı vegünlük hayatı hakkında önemli ipuçları sunmaktadır.
Bu yazıyıele almamızın amacı mozaik zeminlerüzerinde betimlenmiş olan M.S 4-5.yüzyıllar arası Germenicia Antik KentiRomalılarının günlük hayatının ve yaşamının incelenmesidir.
Bu amaçdoğrultusunda 1.derece arkeolojik sitalanı olarak ilan edilmiş alandaki mozaikli zeminlerin üzerinden döneminyaşamının araştırılması hedeflenmiştir.
Yazımızda 1.derecede sit alanıolan mozaikli zeminlerin araştırılarak, şu soruların cevapları aranmıştır:
- Romalılar ekolojik (canlı ve cansız çevre)olarak nasıl bir ortamda yaşadılar?
2 Germanicia?da Romalılar nasıl giyinirdi?
3.Germanicia?da Romalılar nasıl evlerde barınırlardı?
- Germanicia evlerinde bir alt yapı sistemi var mıydı?
- Germanicia evlerinin genel mimarisi nasıldı?
4. Germanicia?da Romalılarsanatla ilgilenmişler midir?
5. Mozaiklerdeki Romalılarhayvanlarla nasıl bir etkileşim içindeydiler?
- Germanicia?da yaşayanyabani hayvanla rvar mıydı? Varsa hangi hayvanlardı?
-Germanicia!da hayvancılıkyapılır mıydı?
- Germanicia?da evcil hayvan var mıydı? Varsa hangi hayvanlardı?
6. Germanicia?da Romalılar bitkilerle nasıl bir etkileşimiçindeydi?
- Germanicia?da tarım yapılır mıydı? Yapılıyorsa hangibitkilerin tarımı yapılırdı?
7. Germanicia?daRomalılar günlük yaşamda hangi işlerle ilgilenmekteydi?
8. Germanicia?da Romalıların inanç sistemi nasıldı?
SONUÇ:
1) Germanicia Antik Kentinde Romalılar Ahır Dağıeteklerinde bitkiler ve hayvanlarla çevrili doğal bir ortamda yaşadıklarıbelirlendi.
2) Romalıların tunik denilen diz üstüne kadaruzanan bir kıyafet giydikleri ve bunu belden kuşakla bağladıkları belirlendi. Tunik mevsimine göre kısa veyauzun kollu olabilirdi. Tuniğin eteklerinde geometriksüslemeler bulunurdu. Üzerine boğaz bölgesinden bağlanan sırttan bele doğruuzanan bir pelerin takarlardı. Pelerinin bir bölümü tek omuz üzerinden atılıpönden kol üzerine bilekten alınarak kullanılabilirdi.
Ayakkabılar ise kısaydı ve dize kadar uzanırdı. Bazımozaiklerde ise kısa ayakkabı ile dize kadar uzun bir çorap kullandıklarıgörüldü.
Sırt çantası kullanırlardı. Ellerinde korunma veyaavlanma amaçlı sopa benzeri bir malzeme taşıdıkları belirlendi.
3) Romalılar, iki katlı villa tipi, üçgen çatı formlu veya kubbeli evleresahipti. Roma dönemi
enginlerininve komutanlarının kullandığı düşünülen bu evler günümüz Karamaraş bölgesindekievlere göre daha iyi bir mimariye sahiptir.
Roma villalarında gelişmiş bir alt yapı sistemi olduğukazı çalışmaları ile belirlendi. Künk denilen toprak altında döşenmiş suboruları bu görüşü desteklemektedir.
4) GermaniciaAntik Kenti?nde Romalılar sanatla ilgilenmektedir.Mozaikler zaten kendi başınabir sanat dalıdır Renkli taşlarınnehirlerden toplanması, uygun renkte bitkisel boyalarla taşları boyama ve enönemlisi taşları bir figür veya tasvir olacak şekilde yerleştirmekGermanicia?da sanatın varlığını ispatlamaktadır. Yine amfora yapımı vetamirciliği de bir sanat dalıdır. Bazı karakterlerde horoz ile tilki arasında bir tartışmanıngörülmesi, bir fabl örneğidir.
5) RomalılarGermanicia?da hayvanlarla sürekli etkileşim halindeydiler. Germanicia? dayaşamı etkileyen hayvanlar çizelge 1de gösterilmiştir.
ÇİZELGE - 1
Germanicia?da Hayvan Çeşitleri |
Yabani hayvanlar | Ayı, kurt ,tilki, geyik, tavşan keklik ve türü bilinmeyen kuş türleri. |
Evcil hayvanlar | İnek, boğa, at, geyik köpek, tavşan, tavuk, horoz, ördek, keklik ve güvercin |
Çizelge 1?den çıkardığımız sonuçlara göre:
-İnek , boğa, geyik gibi hayvanlarla büyükbaşhayvancılık yaptıkları belirlendi.
-Tavuk, horoz,ördek, keklik gibi hayvanlarla kümes hayvancılığı yaptılar.
-Köpeklerle avaçıktıkları belirlendi.
-Hayvanlar günlükhayatta önemli bir yer tutmaktaydı. Keklikler ile avdan dönen avcı görüntüsü bufikri desteklemektedir.
-Yabani hayvanlardan etkilendikleri mozaiklerdeki tasvirlerden anlaşılmaktadır.
6 ) Germanicia? da Romalılarüzüm yetiştirmişlerdir. Mozaiklerin kenar bordür süslemelerinde üzüm ve asma yaprağıkullanılması bu ihtimali güçlendirmektedir. Aynı zamanda nar, elma, armut,hurma gibi meyve ağaçlarından yararlandıkları belirlendi.
7) Germanicia? da Romalıların aşağıdakiişlerle uğraştıkları belirlendi.
-Avcılık
-Hayvancılık (Büyükbaşhayvancılığı , kümes hayvancılığı)
-Tarım (Üzüm yetiştiriciliği,meyve ağaçları)
-Mimari, inşaat
-Sanat
-Amfora yapımı ve tamiri
8)Mozaiklerde çok tanrılı dine ait bir tasvir bulunmamaktadır. Tek tanrılı dinegeçildiği için mitolojik figürlerden sadece bir tanesi işlenmiştir. Yılan başlı canavar dişi Medusa inançsistemine ait tek bulgudur.