Kahramanmaraş her ne kadar tarih boyunca birçokmedeniyete ev sahipliği yapmış olsa da çok eskilere dayanan oturmuş bir mimariyapısı yoktur. Bu durumun oluşmasında birçok faktör etkili olmuştur.Kahramanmaraş?ın coğrafi konum itibariyle ulaşım yolları üstünde kurulmasıtarih boyunca birçok istilanın şehir üzerinde etkili olmasına sebebiyetvermiştir. Bunun dışında Kahramanmaraş?ın deprem kuşağı üzerinde yer alması vetarihten günümüze pek çok yıkıcı depreme maruz kalması yapıların sağlıklı birşekilde günümüze ulaşamamasındaki en etkili faktör olmuştur. Günümüze ulaşan birçok mimari eser daha çokOsmanlı dönemi ve Dulkadiroğlu Beyliği dönemine ait olsa da bunların birçoğuyukarıda da arz olunan ?deprem? etkisinden ötürü günümüze ulaşamamıştır. Ancakyine de Kahramanmaraş?ta tarihsel mimari dendiğinde Osmanlı ve DulkadiroğluBeyliği dönemi eserleri anlaşılmaktadır.
Her ne kadar tarihin seyri içerisinde bahsedilen tabi vebeşeri faktörler şehrin mimari yapısının sağlıklı bir şekilde gelişmesine pekmüsaade etmese bile, bugüne kalmayı başaran eserler de Kahramanmaraş?taki sivilmimari hakkında yeterli bilgiyi sunabilecek yetenekte özgün eserlerdir. Temelbaşlıklar altında mimari eserler sıralanacak olursa; evler, çeşmeler türbeler,hanlar, hamamlar, camiler, medreseler, kapalı çarşı, kale en önemlimimarilerdir.
Evler, genellikle 18. Yüzyıldan günümüze kalan veKahramanmaraş evleri çoğunlukla iki katlı olup, üç katlı olanlara darastlanmaktadır. Bu evler yüksek avlu duvarları ile çevrili alanlarda yer almışolup, düzgün kesme taştan yapılmışlardır. Evlerin altındaki mahzenler aynızamanda ahır olarak kullanılmış, zemin katta kiler, mutfak, depo gibi birimlereyer verilmiştir. Evlerin üst katları daha çok günlük yaşama uygun biçimdedüzenlenmişlerdir. Evlerin ikinci katında Gezintiye denilen bir sofabulunmaktadır. Bu sofanın çevresi camla kapatılmamış, dışarıya açık olarakbırakılmıştır. Odalar da doğrudan doğruya bu sofaya açılmaktadır. Kapılarıahşap, iki veya tek kanatlıdır. Kahramanmaraş evlerinde pencerelerin ayrı birözelliği vardır. Bunlar tabandan tavana kadar büyük ve üzeri süslü tahtalarlaşekillendirilmiştir. Ancak, ışık ve hava alan kısımları oldukça küçüktutulmuştur. Bunlara çeşitli şekillerde hareket edebilen veya panjurlar daeklenmiştir.
Çeşmeler, mahallelerin içerisine serpiştirilmiş bir haldebulunmaktadır. Genellikle 16. Yüzyıldan itibaren imar edilen çeşmelerdenoluşmaktadır.
Kahramanmaraş il merkezinde bulunan Kapalı Çarşı?nın XV.yüzyılda yapıldığısanılmaktadır. Kapalı Çarşı, Bedesten ile Bakırcılar çarşısı arasında iki ayrıbölümden meydana gelmiştir. Çarşı koridor çevresinde sıralamış dükkanlardanmeydana gelmiş, üzeri yuvarlak bir tonozla örtülmüştür. Aydınlatma da üsttekitonozlara açılan pencerelerden sağlanmıştır.
Osmanlı kapalı çarşılarının en erkenörneklerinden biri olup, ortasındaki dua kubbesi ile dikkatiçekmektedir. Kapalı çarşının kuzeyinde 23.00x23.00 m. ölçüsünde bedesten yer almakta olup,her iki yapı da birbirine bitişiktir. Bedesten ortada bulunan dört payeyeoturan tonozlu dokuz bölüm halindedir. Kare planlı olan bedestene her cephedebulunan dört ayrı kapıdan girilmektedir. Kahramanmaraş'ta ilk müze 1947yılında il merkezinde Ekmekçi Mahallesi, Belediye Caddesi üzerinde yer alan 16.yüzyıldan kalma Taş Medrese diye bilinen binada kurulmuştur. Müzenin kurulmafikrini ilk kez ortaya atan ve gerçekleşmesinde mühim rol oynayan Albay H. NuriYurdakul olmuştur. Müze, önceleri Atatürk ve 12 Şubat kurtuluş kahramanlarınaait resimler ve diğer bazı eserleri kapsıyordu. 1957yılından sonra arkeolojik ve etnografik eserleri de kapsamı içine alarakgenişlemiştir. 1961 yılına kadar Taş Medrese'de hizmet veren müze ihtiyacacevap veremediğinden dolayı 1961 yılında Kahramanmaraş'ın merkezindeki kaledebulunan binaya taşınmıştır. 29 Kasım 1975 yılında ise Merkez İlçe YenişehirMahallesi Azerbaycan Bulvarı üzerindeki yeni modern binasına geçmiş olup halaaynı yerde hizmet vermektedir. Ulu Camii, Kahramanmaraş'ta bulunan, yakınzamana kadar Kahramanmaraş'ın en büyük camisidir. Yanında Taş Medresebulunur. Kahramanmaraş Kalesi'ne yakın bir konumdadır.
Taçkapıüstündeki yazıttan Dulkadiroğulları'ndan Süleyman oğlu Ala Üd-DevleBey'in1496'da yaptırdığı anlaşılmaktadır. Üst kısmı onarılarak süreklideğiştirilmektedir.
Anamekanı dikdörtgen şeklindedir. Mihrab üçgen şeklindedir.Mukarnas, Palmet, Lotüs motiflerinden oluşmuştur. Minaresi camiden bağımsızşekildedir. Taban kısmı karedir.
Savaş Çalışır
Yıldız Teknik Üniversitesi
Siyaset Bilimi ve U.İ
4.Sınıf