KAHRAMANMARAŞ'IN TURİSTİK VE KÜLTÜREL ZENGİNLİKLERİ
KAHRAMANMARAŞ KALESİ
Kahramanmaraş kent merkezindeki yığma tepeninüstündedir. Günümüze değin birçok onarım geçiren kalenin İÖ I. İS II. yy. arasındayapılmış olacağı düşünülmektedir.150x75 metre
boyutlarında dikdörtgene yakın planlıdır. EskiEserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü duvarların bir bölümünü ve üç burcu onartmıştır.Bunlardan biri kalenin eski giriş yapısıdır.
Kare planlı burcun dış duvarları kesme taş, içduvarları ise moloz taştır. Yarıdan çoğu yıkılmış iç duvarlarda iç kapıkoridoru ile kapı söve yerleri onarılmıştır. Burcun güney yüzünde sivrikemerli, çiftkanatlı kapı yer alır. Ahşap kapı kanatları, kalın saç kaplanarakiri başlı çivilerle perçinlenmiştir. Burcun doğusu mazgal deliklidir. İçten haçplanlı burç, haçın uzun kolu üstündeki başka bir kapıyla kaleye açılır. Kale surlarınıniçi park olarak düzenlenmiştir. Açık çay bahçeleri, çocuk parkı ve dinlenmemekanları bulunmaktadır.
Kahramanmaraş ilindeki diğer kaleler
Andırın Geben Kalesi (Meryemçil)
![]()
Meryemçil (Geben) Kalesi'nin efsanesi:
Geben Kale Komutanı'nın güzel kızının ismiMeryem'di. Meryem, güzel bir kız olduğundan dillere destan durumdaydı.Göksun'unKızılkale komutanının oğlu ile güneydeki Azgıt kale komutanının oğlubirbirlerinden habersiz olarak Meryem'e aşık olurlar. Heriki kale komutanı da oğullarınaMeryemi istemek için Geben Kalesi komutanının evine misafir olurlar. Geben Kalekomutanı, heriki komşu kale komutanlarını çok sevmektedir. Kızı hangisinevereceğine karar veremez. Zengin ve güçlü olan kızılkale komutanı GebenKalesi'nin uzun ve geniş yollarını düzgün taşlarla ördürerek mamur halegetirir. Sonrada kızı oğluna tekrar ister. Ancak, Meryem Azgıt kale komutanınınoğluna haber göndermesi ile birlikte, oğlan atının ayak altına deri parçalarıbağlayarak sessizce gelir ve kızı kaçırır. Ümitsiz kalan kızılkale komutanınınoğluda "Meryem de çil idi" der ve ondan sonra Geben Kalesinin adıMeryemçil kalesi olur.
Afşin Hurman Kalesi
![]()
Afşin Dağlıca kasabası, dokuztay köyü ve tanırKirmentaş mahallesi ortasında üç boğazın birleştiği stratejik öneme haiz hakimbir nokta üzerinde inşa edilmiş büyük bir kale kalıntısıdır. Kelenin nezamaninşa edildiği kesin olarak bilinmemekle birlikte bundan 70 yıl öncesine kadarkervansaray olarak kullanılmıştır. Atlarla seyahat eden kişiler geceyi buradageçirirlerdi. Hakim bir tepede muhteşem bir görünümü vardır.
--------------------------------------------------------------------------------
Çukurhisar Köyünde Çukurhisar Kalesi.
![]()
Yaylaüstü Köyünde Yaylaüstü Kalesi.
Doluca Köyü'nde Orçan Kalesi.
Pazarcık Şallıuşağı Köyü yakınlarında KöroğluKalesidir.
CAMİİLER
Ulu Camii
Kahramanmaraş Kalesinin güneyindeki meydandadır.Taçkapıüstündeki yazıttan Dulkadiroğulları'ndan Süleyman oğlu Ala Üd-Devle Bey'in1496' da yaptırdığı anlaşılmaktadır. Camiinin kuzeyine sonradan eklenen soncemaat yeri düz ve ahşap çatılıdır. Dikdörtgen planlı ana mekan, mihrap duvarınadikey uzanan yedi nefe ayrılmıştır. Doğuda alanın durumu nedeniylealttandolgulu nefte, paye yerine kısa sütunlar kullanılmıştır. Üçgen mihrapnişi, dört bordürlü ve mukarnaslıdır. Mukarnas, Palmet, Lotüs motiflerindenoluşan bordürler özenli işçilikleriyle ilgi çeker. Camiden bağımsız minareözgün yapısını koruyabilmiştir. Kare taban üstünde silindirlik gövde birsilmeden sonra çok köşeli yapılmıştır. Üst kısmı onarımlarla değişmiştir.
![]()
Haznedarlı Camii (Duraklı Camii)
Duraklı Mahallesindedir. Camideki çok sayıdayazıt yapımla ilişkili değildir. Mimari ve bezemesinden XV. yy. yapısı olduğusanılmaktadır.Ayrıca mihrabın olduğu düşünülen mermer
kesme taşlardaki bezemeler de aynı yüzyılözellikleri göstermektedir.
Hatuniye Camisi
Kurtuluş Mahallesindedir. Yavuz Selim Sultan(XV.yy) adına yaptırılmıştır. Avlu giriş kapısı üstünde XIX.yy. başlarındanonarım yazıtı vardır. Kesme taştan, son cemaat yeri ve ana mekanı ahşap çatılıbir yapıdır. Son cemaat yerinin solundaki sivri tonoz örtülü, dikdörtgen planlıtürbeye, birkaç basamakla inilen yalın kapıdan girilir.
İklime Hatun Mescidi
Kurtuluş Mahallesindedir. Ala Üd-Devle Bey'inkızı İklime Hatun adına 1549'da yaptırılmıştır. Mescit ve Türbe kesme ve moloztaştandır. Ortada paye, yanlarda duvarlara dayanan iki sivri kemerden oluşanson cemaat yeri tonoz örtülüdür. Son cemaat yerinin sağında türbe, solundakikemer içinde mescidin kapısı yer almıştır. Kare planlı mescidin kubbesi yıkılmıştır.Silindirlik mihrap nişi sütunların taşıdığı yarım kubbeyle örtülüdür.Mihrapduvarının solundaki kapıdan türbeye girilir. Düzgün olmayan dörtgen planlı yapı,sivri kemerli tromplara oturan kubbe ile örtülüdür. Türbede iki gömüt vardır.
TAŞ MEDRESE
Kalenin güneyindeki meydandadır.XIV.yy'da AlaÜd-Devle Bey'in kızı adına yapıldığı öne sürülen yapı yazıtsızdır. Türbedekibeş satırlık yazıt ise bozulmuştur. Taş Medrese, düzgün olmayan dörtgenplanlıaçık avlu çevresinde sıralanmış bölümlerden oluşmaktadır. Avlunun sağındamedrese odaları, girişin karşısında dikdörtgen planlı mescit ve solunda dapiramit çatılı türbe yer alır. Medrese odaları dikdörtgen planlı, tonozörtülüdür.Taş Medresenin Mescit ve Türbe kısımları vardır. Onarımı yapılmışolan Taş Medrese kentin
önemli bir meydanında yer almaktadır.
![]()
KahramanmaraşMüzesi
![]()
İlk müze, 16.yüzyıldan kalma Taş Medrese binasında 1947 yılında kurulmuştur. 1907 yılındansonra gelişen müze, 1961?de Kahramanmaraş Kalesi üzerinde yer alan binasına taşınmışve 14 yıl burada hizmet verdikten sonra, binanın gelişen müzenin ihtiyaçlarınacevap vermemesi nedeniyle 29 Kasım 1975?de ziyarete açılan bugünkü binasına taşınmıştır.
Prehistorik,Hitit, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait bronz, cam, seramikbuluntuları ile Geç Hitit dönemi mezar stelleri ve diğer buluntularsergilenmektedir.
Ayrıca, bölgeninmahalli etnografik eserler, etnografik eserler salonunda sergilenmektedir.
Karahöyük
Elbistan ilçesindeyapılan kazılarda Hitit katmanları üstünde Roma yapıları bulunmuştur. Romadöneminde höyükte yoğun yerleşme olduğu saptanmıştır. Höyüğe ve Hurman Çayı?naegemen sırtlarda da gömütler bulunmuştur. Geç Hitit dönemine ilişkin dört yapıkatı vardır. Son iki yapı katında açık sarı ve beyaz üstüne geometrik bezekleryapılmıştır. Doğa betimleriyle mitolojik sahneler azdır. Phryglerin geçdönemiyle çağdaş olan bir katta demir gereçler çoğunluktadır. Daha alt katlardakahverengi kaplar vardır. Ancak, bu tek renkli seramik sonradan ortaya çıkanboyalılarla birlikte kullanılmıştır. Üç yüzü Hitit hiyeroglifli yazıt, kazınınönemli buluntularındandır. Tabanın yakınındaki kurban sunağı ile birliktebulunmuş olan anıt, yapılardan uzaktadır. Bu, anıtın ve bulunduğu yerin kutsalsayıldığını göstermektedir. Anıtın tabanı kaldırıldıktan sonra Hitit İmparatorlukdönemine ilişkin yapılar ortaya çıkarılmıştır. Bu dönemden üç odalı bir ev,kaldırım ve küçük buluntular ele geçmiştir. Koç başı biçimli riton, süsgereçleri, hayvan heykelleri, hiyeroglifli ve hiyeroglifsiz mühürler başlıcabuluntulardır. Yapı katı bulunmayan Eski Hitit Çağına ilişkin buluntular iseseramik ve çeşitli kabartmalardan oluşmaktadır.
Yassı Höyük (TanırKöyü)
Afşin ilçesininTanır köyünde Yassı Höyük çevresindeki buluntular, burada kazı yapılmasıgerekliliğini göstermiştir. Köy çevresinde, Roma döneminden kalma su yolları,duvarlar, bentler vardır.
Kaşanlı KöyüKabartması
Afşin?e 35 km.uzaklıktaki kabartma, Kız?Oğlan Kayası olarak da bilinir. Kaya kabartmasının 7m. üstünde şapel vardır. Bizans sanatının bir örneği olan kabartmada İsa,Meryem ve Aziz Johannes (Yuhanna) betimlenmiştir.
Pazarcık(Turunçlu Köyü) Kalıntıları
Bu vadideki yapılar,mezar şapelleri, ev kalıntıları, su sarnıçlarından oluşmaktadır.
Şapeller: Birincişapelin giriş alınlığı üstündeki kaya kabartmasında, yan yana bir kadın ve birerkek görülmektedir. Yanlarda birer sütun, altta da basamaklar vardır. Kapıdan,yanlara ve derinliğine genişleyen şapele girilir. Şapelin yan duvarlarındabirer, ön duvarında iki niş oyulmuştur. Girişin yanlarında küçük nişler halindekandillikler yapılmıştır. Daha yakın görünümlü olan ikinci şapelin planı dabirincinin aynısıdır.
Ev Kalıntıları:Şapellerin kuzeyindedir. Bitişik evlerin duvarları ortak olup, aralarında geçişyeri yoktur. Evlerin arka duvarları kayadır. Bazalttan yapılmış kare planlı yapılarharçsızdır.
Su Sarnıçları:Evlerin 100 m. ilerisinde 10 sarnıç saptanmıştır. Birbirlerine çok yakın yapılmışolan sarnıçların bir bölümü günümüze değin kullanılmıştır. Tüm yapılar Geç Romave Erken Bizans dönemlerine aittir.
Ufacıklı Köyü Kalıntıları
Elbistan?a 20 km.uzaklıktadır. Üç şapel kalıntısı sağlamdır.
1 Numaralı Şapel:Şapelin yan duvarlarına ikişer, girişin karşısına da bir niş açılmıştır.Köşeler yivli kabartma yarım sütunlarla bezelidir. Akantus yapraklı sütun başlıklarıBizans sanatının belirgin öğeleridir.
2 Numaralı Şapel:Öbürlerinden daha geniştir. En son oda altıgen planlıdır. Burada da köşelerdesütunlar vardır. Öbürlerinden farklı olarak bu şapelde bir pencere açılmıştır.
3 Numaralı Şapel:Öbür yapılarla aynı plandadır. Girişin alınlığındaki kartal kabartması dikkatiçeker.
Bu şapeller deGeç Roma ya da Erken Bizans dönemlerindendir.