Binlerce yıllık tarihe sahip olan Kahramanmaraş'ın birçokeserleri yok olmuştur, özellikle kurtuluş savaşı döneminde düşman ateşitarafından zarar gören tarihi yapıların çoğu yanmış veya yıkılmıştır,benaraştırmamda ulaşabildiğim eserlerden bahsedeceğim
Burda bizans'dan kalma eser olan hurman kalesi hurman kalesiafşin in marabız köyünde hurman çayının kuzeyindeki sarp kayaüstündedir.yapımtarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak yapım tekniğindenBizans dönemınden kalma olduğu sanılmaktadır içinde su ve yiyecek depoları, asker barınakları,kilise vardır.
Bir başka tarihi eser olarak ta Ceylan köprüsü eskikahramanmaraş göksun yolunda ceylan ırmağı üzerinde kurulmuştur bu köprünün 16 yy da yapıldığısanılmatadır
Camiler
taş medrese ulu cami nin yanında bulunan taş medresedulkadiroğlu zamanında yaptırılmıştır
Kahramanmaraş Ulu camii ise ekmekçi mahallesinde bulunancamii ise dulkadir alaüddevle zamanında yaptırılmıştır ahşap yapısı ve ahşapdesenler le süslenmiş bu camii tamamen 11 yy ı yansıtmıştır.
ve
Ashabı Keyf Külliyesi hal tarafından yedi uyurlar diyebilinir Afşin in 8 kmbatısında yüksek bir sırt üstünde bulunur 12 yydan kalmıştır camii kervansayar ve ribat bulunmaktadır.
Mağaralar
ashabı keyf mağarası
Afşinde bulunmaktadır romalı 7 gecin 200 sene uyuyanve sonrauyandıklarına inanılan yerdir
Döngel mağarası
Kahramanmaraş Kayseri yolu üzerinde bulunur mağaraprehistorik dönemde iskan edilmiştir.
Evler ve Konaklar
Maraş'ta evlerçoğunlukla kerpiçten yapılır.Üzerleri topraktır.Hristiyanlardan kalma birözellik olduğu sanılmaktadır.Maraş'tagüzel yapılar hristiyanlara aittir genellikle.ilerleyen zamanlarda evlerihtiyaçlara göre yapılmıştır evlerde avlu bulunur evin dış giriş kapısıavludadır.Evler genelde iki katlıdır evin alt katı ahır,odunluk samanlık olarakkullanılır ayrıca alt katta gizli bir bölüm vardır mahzen denir.Mahzene kış ayında mutfak malzemeleri konur.mahzenedier odalardan kolaylıkla girilir.
Abdesthane evin dışbölümüne kerpiçten ya da tahtadan yapılır.Abdesthane lağımın ayağı ya birkuyuya verilir ya da dereye akıtılır.
KONAKLAR :ALİ PAŞA KONAĞI,ARİF PAŞA KONAĞI gibi tarihikonaklar bulunmaktadır .
Ekrem Çiçek