Birinci Cihan Harbininsonlarına doğru Müttefiklerinin yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu 30Ekim l9l8´de Mondros Mütarekesini imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Anadolu´nun birçok yeri gibi Maraş´ta işgal altına girdi. Maraş önce, İngiliz kuvvetleritarafından 23 Şubat l9l9´da işgal edildi. 8,5 ay süren İngiliz İşgali sırasındapek kayda değer bir olay cereyan etmedi. Bununda en büyük nedeni işgalkuvvetleri arasında çok sayıda Cezayir´li, Tunus´lu ve Hintli Müslümanaskerlerin bulunmasıydı. Ancak şehirde bulunan yerli Ermeniler bundanrahatsızlık duyuyorlardı. İşgal Komutanlıklarına yaptıkları başvuru neticesinde29 Ekim l9l9´da İngiliz işgali sona erdi. Şehir bu defa da Fransızkuvvetlerinin işgali altına girdi. Fransız kuvvetlerinin şehre girişleri yerliErmeniler tarafından büyük bir coşku ve taşkınlıklarla karşılandı. Bu durumyerli Maraş halkını çok rahatsız etti. Şehir içten içe kaynamaya başladı?
SÜTÇÜ İMAM OLAYI : 3l Ekim l9l9 Cuma. İkinci FransızKuvvetlerinin şehre girişinin ertesi günü. Bir başka ifade ile Fransızişgalinin başladığı ikinci gün. Fransız ve Ermeni askerleri birlik olup devriyegeziyorlar, yolda-yolakta rastladıkları Türklere olmadık hakaretlerediyorlardı. Yani şehirdeki huzursuzluk had safhaya varmıştı. Bir grup Fransız-Ermeni devriyesi ikindi üzeri Uzunoluk Caddesinde kışlaya dönüyorlardı. Oesnada Tarihi Uzunoluk Hamam´ın dan İki Müslüman Türk Kadınları çıkmışlardı.Askerler kadınlara yaklaşarak "Burası Tüklerin değildir. Burada artık buşekilde gezemezsiniz" diyerek sarkıntılık yapmaya başlarlar. Olay yerineilk yetişen Çakmakçı Sait isimli genç, mütecaviz askerlere karşı koymayaçalışır ise de gözü dönmüş düşman kurşununa hedef olarak ağır şekildeyaralanır. İşte tam o esnada Hamam´ın karşısındaki Sütçü dükkanında olayıseyreden Sütçü İmam, tabancasını çekerek olaya müdahale eder. "Durun biredensizler. Yaptıklerınız yetti artık. Bugün namus günüdür." deyip silahınıateşler. Bir işgalci askeri öldürür, ikisini de ağır biçimde yaralar. TürkMilletinin namus ve şerefine uzanmak istenen menfur eli daha orada kırıverir.Bu kurşun, aynı zamanda, Türk İstiklal Mücadelesininde ilk kıvılcımı, ilkmüjdecisi olur. Ertesi gün Sütçü İmam, Fransız ve Ermeni askerleri tarafındanev ev aranır, ancak bulunamaz. Bu durum işgal güçlerini oldukça kızdırır. 1Kasım l9l9 günü Şeyhadil Mahallesinde Sütçü İmam´ın dayısınınoğlu TiyeklioğluKadir´i yakalayıp, ellerini ve ayaklarını arkadan bağlayarak kulaklarını,burnunu kesmek suretiyle hunharca Şehit ederler. Cesedini de ibreti alem olsundiye bir tabut içerisine koyarak , Hükümet konağı önünde halka teşhirederler.
BAYRAK HADİSESİ : İşgalci güçlerin şehirde yaptığıtaşkınlıklar tam bir terör havası estirir. Olaylar bir türlü durmak bilmez. 27Kasım l9l9 gecesi Ermenilerin ileri gelenlerinden Hırlakyan´ın evinde işgalkomutanının şerefine bir balo tertiplenir. Baloda komutanın dansa davet ettiğigenç ermeni kızı "Sizinle dans etmekten mazurum. Çünkü kendimi esarettehissediyorum Kalede Türk Bayrağı dalgalandığı sürece, sizinle dans edemem!" diyerek teklifini reddeder. Bunun üzerine askerlerine derhal emir verenkomutan, Kaledeki Türk Bayrağını indirtir. 28 Kasım l9l9 Cuma günü Maraş´ınkara sabahıdır. Yatağından kalkan Maraş´lılar, asırlardan beri Kale burcundadalgalanan Şanlı Bayraklarını göremezler. Bu olay şehri infiale sürükler.Savcı-Avukat Mehmet Ali Kısakürek derhal kaleme sarılarak "Alem-i İslam´aHitap" beyannamesini yazarak şehrin muhtelif yerlerine dağıttırır. Halkı,Bayrağın indirilmesine tepki göstermeye davet eder. Bir Milletinin İstiklalineson verilmesi anlamına gelen Bayrağının indirilmesi karşısında Maraşlılar sesizkalmazlar ve cuma namazı vakti Ulu Camii´ye halk toplanır. Ezan okunduktan sonra,camide toplanan halk "Bayraksız namaz kılınmaz" diye bağırır. Oesnada Cami İmamı "Aziz Cemaat, Kalesinde düşman bayrağı dalgalanan birMillet hürriyet´ini kaybetmiş sayılır. Hürriyet olmayan bir yerde cuma namazıkılmak caiz değildir." dağıtılan beyannamenin doğru olduğunu tastik eder.Bunun üzerine Maraşlılar topluca Kale´ye hücum ederek, indirilen Bayrağıyeniden Kale burçlarına diker ve cuma namazı orada eda edilir.
BÜYÜK SAVAŞ BAŞLIYOR : Bayrak olayının ardından şehir adım adımsavaşa sürüklenir. Aslanbey Başkanlığında kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, hermahallede kurularak faaliyete geçer. Bir taraftan da Gazi Mustafa Kemal Atatürkile temasa geçerek direniş hazırlığına başlanır. 21 Ocak l920 günü şehir harbibaşlar. 22 gün ve gece süren bir mücadeleden sonra Maraşlılar 7 den 70´e silahasarılarak tek yürek tek bilek halinde bütün mevcudiyetini ortaya koyar. Sonundakendisini yok etmek isteyen düşmanı yerli işbirlikçileri ile birlikte mağlupeder, büyük bir zafere imzasını atar. Bu uğurda pek çok evladını şehit verir.Maraş´ın düşman istilasından kurtulması, Türk Kurtuluş Savaşının da ilkhareketini teşkil eder. Maraşlılar, daha o tarihte "Kendini KurtaranŞehir" ünvanı ile anılmaya başlamakla birlikte, çevre illerinde yardımınakoşarak milli dayanışmanın en güzel örneklerini verir.
İSTİKLAL MADALYASI VE" KAHRAMANLIK " ÜNVANI VERİLİR : Maraş´ın Kurtuluş Savaşında şehir halkı ile birlikte topyekündireniş göstermesi ve çevre vilayetlerininde yardımına koşması büyük takdirtoplar ve Kurtuluş Savaşı sonrasında Maraş´a bir yazı gönderilerek MilliMücadeleye katılanların listesi istenir. Şehrin ileri gelen yöneticileritoplanır, bir durum tespiti yapar. Sonunda Ankara´ya "Maraş´ta MilliMücadeleye katılmayan tek fert bile yoktur" cevabı verilir. Bunun üzerine5 Nisan 1925 yılında toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi İstiklalMadalyası´nın Maraş´ta fertlere değil, şehir halkına verilmesi kararlaştırılır.Maraş´a bir adet Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirilir. Maraşşehri yine Milli Mücadeledeki fedakarlığından ötürü TBBM tarafından 7 Şubatl973 tarihinde de "Kahramanlık" payesiyle de ödüllendirilir.Kahramanmaraşlı 1925 yılından beri her yıl kurtuluş günü olan 12 ŞubatBayramında İstiklal Madalyasını Şanlı Bayrağına törenle takarak, geçmişiniyadeder?
-SELCUK KÜRTMEN-BOGAZICI ÜNIVERSITESI